Toen geluk nog heel gewoon was

Vandaag zat ik in de taxi naar buiten te staren. Rijstvelden schoten voorbij. Hier en daar een Chinees hoedje. Met op de achtergrond hoge, mistige bergen. Mooi plaatje. Kon zo in een oud schoolboekje uit de jaren 50. Nederlands Indië. Mooie postzegels ook. Net iets anders dan de Nederlandse versie, exotischer. Maar wel in dezelfde stijl. Met een jonge Wilhelmina. 

Hoeveel rijstvelden hebben we eigenlijk gezien deze vakantie? Het waren er niet veel. Want daar waar de jungle niet heerst, heerst de beschaving. En die is hard opgerukt. Heeft elke doorgaande weg volgebouwd met betonnen huizen. Indonesië is hard op weg een ontwikkeld land te worden. Maar dat niet alleen. Ik had iemand al horen zeggen dat de islam net zo hard aan het oprukken is. Een rat race tussen geloof en oude waarden versus globalisering en welvaart. Vooral Java zou daar een exponent van zijn. Gisteren kwamen we hier aan en ik moet zeggen dat we best wat bizarre dingen hebben meegemaakt in amper 24 uur.

Uiteindelijk gaat ons vliegtuig 13:00 de lucht in en we weten nog steeds niet waarom iedereen op het vliegveld uren vertraging moet hebben. Zo ontwikkeld is het hier nou ook weer niet. Een klein uurtje later landen we alweer in Yogjakarta. De thuisbasis van de sultan, die nog altijd een rol van betekenis speelt in deze stad. Zij het een hele liberale. Hij is een man van de verdraagzaamheid en heeft als opvolger zijn oudste dochter aangewezen. Dat is best een dingetje in deze contreien. Hoe je het ook wendt of keert, vrouwen zijn hier gewoon altijd 2de plaats. Je merkt het aan alles, in de details vooral.

In Yogja regent het pijpenstelen. Wij pakken een taxi en tuffen meteen door naar Borobuddur, toch wel één van die magische plekken op aarde. Maar ook Java is weer drukker geworden in de afgelopen jaren. En dus duurt het bijna 2 uur voor we op bestemming aankomen. Na een halve dag wachten op het vliegveld in Bali. Ach, laten we het zo zeggen; Fem & Rem hebben een waanzinnige vakantie gehad samen. Maar qua reizen waren de sterren iets minder glanzend. Maar wat er dan gebeurt, dat is toch wel iets wat mij voor altijd zal bij blijven....

We zijn ruim een uur onderweg als we een provinciaal stadje binnen rijden. Net een beetje uit de drukte van Groot Yogja. Klaar om plankgas naar die Borobuddur te tuffen. Maar dan komt het verkeer weer tot stilstand. Ik hoor verderop een enorm kabaal van motoren. Een kabaal waar een soort ritme in lijkt te zitten. Is dat toeval, hoor ik het goed? Ja, volgens mij wel. Wat is daar aan de hand? Ik zie politie rijden, mensen met vlaggen zwaaien. Hier is iets aan de hand. Het verkeer gaat stapvoets verder en wij komen steeds dichter bij het kruispunt, waar alles lijkt te gebeuren. Het kabaal zwelt aan, ik zie wat jongeren op motoren en zakdoeken voor hun mond. Er hangt een vreemde energie in de lucht. Net voordat wij het kruispunt willen oversteken en we de hele situatie goed kunnen overzien komt alles in beweging en snijdt een enorme stoet motoren, Arabische vlaggen, opgeschoten jeugd en driftig gebarende leiders ons de pas af. Tenminste, wij rijden ook een soort van stapvoets verder en komen midden in de demonstratie terecht. Het blijkt een demonstratie van militante Moslims. Ze trekken in een soort ritmische cadans hun motoren open en produceren een hels kabaal. Ik zie vuurspuwende ogen, mannen met shirts met "Israel to Hell" of andere militante organisaties. Andere groepen die op pick-up trucks staan en luid scanderen. Gebalde vuisten. Jonge mensen vooral, sommigen niet ouder dan 12 jaar. Onze chauffeur kijkt heel nerveus voor zich uit en probeert uit de stoet te manoeuvreren, maar we zitten totaal opgesloten. Onze ramen in de taxi zijn gelukkig geblindeerd. Ik zal je eerlijk bekennen dat ik te bang ben om het raam open te draaien en er een foto van te maken. De aanwezige ME politie (het is een aparte bewapende unit) dirigeert ons na 10 minuten uit de stoet naar een achterweggetje. Weg van deze bizarre scene. Het voelt bijna als Bagdad of Mogadishu. Zwaar opgelucht vluchten we uit deze onwerkelijke scene.

Maar minimaal zo vreemd is wel dat het achterweggetje meteen weer het vredelievende Javaanse achterland toont. Sawa's, houten hutjes, Soto Ayam of Nasi Goreng. Weg van de hoofdweg, waar de betonnen vooruitgang vecht tegen het islamisme. De volgende dag lezen we, in een lokaal restaurantje, dat Yogja in enkele jaren is veranderd van een liberale (intellectuele) stad in een conservatief-islamitische stad. Ik hoor ook inderdaad overal de oproepen door de speakers galmen. Kan me niet heugen dat dat zo was. Maar misschien kijk ook ik wel door een gepolariseerde bril. Heb ook ik er nu associaties mee, die ik eerder ver weg van me wist te houden. Het is ook een strijd die misschien overal ter wereld wel gaande is. Die van de alles-relativerende globalisering tegen die van lokale of religieuze waarden. Benieuwd wat Thomas Friedman daar op heeft te zeggen. Zo wordt reizen, mits met de juiste ballen, uiteindelijk wat het zou moeten zijn; een spiegel voor onszelf en onze eigen maatschappijtjes.

En dan hebben we het nog niet eens over de Borobuddur zelf gehad. Ik twijfel altijd over het aantal b's en d's en weiger het ook eigenlijk op te zoeken. Hoewel ik vermoed dat Reislogger het wel in zijn spellingchecker heeft staan (nee dus). Goed. Uiteindelijk kom we 3 uur in de middag na een reis van 8 uur aan in ons hotel. Manohara. Het ziet er uit zoals het klinkt; een soort koloniaal vormgegeven buitenverblijf, kort geschoren gazonnetjes en een subliem uitzicht op de boeddhistische tempelberg vanaf het terras. Na een wat late lunch wil ik nog naar binnen, Fem rust uit. Manohara is het enige hotel dat op het terrein is gevestigd en je loopt vanuit de tuin van het hotel zo het complex op. Prachtig. Op de Borobuddur zelf is het redelijk uitgestorven. Als er 50 mensen zijn is het veel. Heerlijk om zo nog even een uurtje rond te dwalen op deze waanzinnig mooie plek. Hoe anders is het de volgende ochtend....

We besluiten niet de nachttrip van 04:30 te doen en gewoon tussen 06:00 en 07:00 naar boven te gaan. Wat een enorme misvatting. Het is zaterdag en blijkbaar mag elke school in het weekend gratis naar binnen of zoiets. Wij gaan na een kort ontbijt rond 07:00 de berg op en lopen werkelijk tegen duizenden schoolkinderen aan. Hier en daar zie je een verdwaasde toerist. Elke sereniteit, elke mogelijkheid om een foto te maken of ook maar te genieten van dit prachtwerk is kansloos. De jeugd maakt natuurlijk alleen maar selfies en wil met Fem & Rem op de foto. Fem wil nog wel, Rem is in staat met een stuk hout het geteisem van de berg af te knuppelen. Zoals Jezus in de tempel. Maar ach, ze zijn ook maar een product van hun opvoeding. 

We houden het niet langer uit dan een uur op deze mierenhoop. We vluchten terug, staart tussen de benen, naar de gecoiffeerde gazonnetjes van het Manohara. Waarom doet men dit? Waarom duizenden tegelijk over de berg jagen? Zonder enig idee of een opdracht mee te geven? Het doet de houdbaarheid ongetwijfeld ook geen goed. Vanaf het terras zien we in de verte de krioelende diarree van mensen omhoog en omlaag bewegen. Wat een triestigheid. Wat een gebrek aan respect voor dit monument. Later lees ik nog op internet dat de overheid van plan is het aantal bezoekers te beperken. Leuk plan, maar waar is de uitvoering?

Na de koffie staat de taxi klaar en rijden we terug naar Yogja, waar we onze intrek nemen in een luxe design hotel met zwembad en prachtige tuin. Beetje relaxen zo'n laatste dag. Misschien nog even naar het Kraton? Wie weet. Als we zin hebben. Misschien nog een ritje in zo'n fietskarretje. Om de oude tijden nog even te laten herleven. Die van de Sultan en de sawa en je weet wel, toen geluk nog heel gewoon was....